TİROİD "CHECK-UP" PAKETİ
TSH (Tiroid Stimulyasiya Hormonu)
TSH (Tiroid Stimulyasiya Hormonu), tiroid vəzinin funksiyasını qiymətləndirmək üçün istifadə edilən vacib bir qan testidir. TSH, hipofiz vəzidən ifraz olunur və tiroid vəzini T3 (triiodotironin) və T4 (tiroksin) hormonları istehsal etməyə stimullaşdırır. TSH səviyyələri, tiroid funksiyasının düzgün işləmədiyini göstərə biləcək dəyərlərdir.
TSH Testinin Əhəmiyyəti və İstifadəsi
Tiroid Xəstəliklərinin Diaqnozu:
Hipotiroidizm: Tiroid hormonlarının (T3 və T4) kifayət qədər istehsal olunmadığı vəziyyət.
Hipertiroidizm: Tiroid hormonlarının (T3 və T4) çox istehsal olunduğu vəziyyət.
Tiroid Müalicəsinin Monitorinqi:
Hipotiroidizm Müalicəsi: Levotiroksin kimi dərmanlarla müalicənin effektivliyini izləmək.
Hipertiroidizm Müalicəsi: Antitiroid dərmanlar, radioaktiv yod və ya cərrahi müdaxilənin təsirini izləmək.
Tiroid Funksiyasının Qiymətləndirilməsi:
Subklinik Hipotiroidizm və ya Hipertiroidizm: Klinik simptomlar olmadan anormal TSH səviyyələri.
Normal TSH Səviyyələri
Yetkinlərdə: Normal TSH səviyyələri adətən litr başına 0.4-4.0 milli-beynəlxalq vahid (mIU/L) arasında dəyişir. Normal aralığın dəqiq sərhədləri laboratoriyaya və yaşa görə dəyişə bilər.
Yüksək TSH Səviyyələrinin Səbəbləri
Hipotiroidizm:
Primary Hipotiroidizm: Tiroid bezinin özü ilə bağlı problemlər (Hashimoto tiroiditi, tiroid əməliyyatı, radioaktiv yod müalicəsi).
İyod Defisiti: Tiroid hormonlarının sintezi üçün kifayət qədər iyod olmaması.
Sekonder Hipotiroidizm:
Hipofiz və ya Hipotalamus Xəstəlikləri: TSH istehsalını tənzimləyən beyin strukturlarının xəstəlikləri.
Subklinik Hipotiroidizm:
Simptomsuz Hipotiroidizm: TSH səviyyələri yüksəkdir, lakin T3 və T4 səviyyələri normaldır.
Aşağı TSH Səviyyələrinin Səbəbləri
Hipertiroidizm:
Graves Xəstəliyi: Autoimmün xəstəlik nəticəsində tiroid hormonlarının həddindən artıq istehsalı.
Toksik Nodular Guatr: Tiroid nodullarının həddindən artıq aktiv olması.
Sekonder Hipertiroidizm:
Hipofiz və ya Hipotalamus Xəstəlikləri: TSH istehsalını tənzimləyən beyin strukturlarının xəstəlikləri.
Subklinik Hipertiroidizm:
Simptomsuz Hipertiroidizm: TSH səviyyələri aşağıdır, lakin T3 və T4 səviyyələri normaldır.
TSH Testinin Hazırlığı və Proseduru
Hazırlıq: TSH testi üçün xüsusi hazırlıq tələb olunmur. Bununla belə, bəzi dərmanlar və ya əlavələr TSH səviyyələrini təsir edə bilər, buna görə də həkimə qəbul etdiyiniz dərmanlar haqqında məlumat vermək vacibdir.
Prosedur: TSH testi sadə bir qan testidir. Qan nümunəsi venadan alınır və laboratoriyada analiz edilir.
TSH Testinin Nəticələri və Nəzarət
TSH testi, tiroid funksiyasının qiymətləndirilməsi və tiroid xəstəliklərinin erkən diaqnozu və monitorinqi üçün əvəzolunmaz bir vasitədir. Test nəticələri, həkimə xəstənin vəziyyəti haqqında ətraflı məlumat verir və müvafiq müalicə planının hazırlanmasına kömək edir. TSH səviyyələrinin tənzimlənməsi və izlənməsi, tiroid hormonlarının düzgün səviyyədə saxlanmasını təmin etmək üçün vacibdir.
Free T3 analizi
"Sərbəst T3 analizi, tiroid dəyərləndirilməsi üçün edilən bir qan testidir. Bu test, qan dövriyəsindəki sərbəst triiyodotironin (T3) səviyyələrini ölçür. Sərbəst T3, tiroid vəzinin istehsal etdiyi aktiv triiyodotironin hormonunun proteinlərə bağlı olmayan formasıdır.
Sərbəst T3 analizi əsasən aşağıdakı hallar üçün aparılır:
Hipertiroidizm (tiroid vəzinin cox aktiv olması): Bu hallarda sərbəst T3 səviyyələri yüksək ola bilər.
Hipotiroidizm (tiroid vəzinin yetərincə işləməməsi): Bu hallarda sərbəst T3 səviyyələri aşağı ola bilər.
Tiroid vəzinin funksiyasının qiymətləndirilməsi: Tiroid vəzinin ümumi işləməsini qiymətləndirmək üçün sərbəst T3 səviyyələri digər tiroid test nəticələri ilə birlikdə təhlil edilir.
Sərbəst T3 analizi adətən bir qan testi şəklində həyata keçirilir və nəticələr tiroid xəstəliklərinin təyinində və müalicəsində əhəmiyyətli bir rol oynayır. Nəticələrin qiymətləndirilməsi və təfsiri üçün həkimə müraciət etmək vacibdir."
FT4 analizi
FT4, yaxud sərbəst T4 testi, tiroid funksiyasını qiymətləndirmək üçün edilən bir qan testidir. Bu test, qan dövriyyəsindəki sərbəst tiroksin (T4) səviyyələrini ölçür. Sərbəst T4, tiroid vəzinin istehsal etdiyi əsas hormonlardan biridir və vücudun metabolizm, enerji səviyyələri, ürək və sinir sistemi funksiyaları kimi bir çox əhəmiyyətli işləvlərində rol oynayar.
Sərbəst T4 testi əsasən aşağıdakı hallar üçün aparılır:
Hipertiroidizm (tiroid vəzinin aşırı aktiv olması): Bu halda sərbəst T4 səviyyələri yüksək ola bilər.
Hipotiroidizm (tiroid vəzinin yetərincə işləməməsi): Bu halda sərbəst T4 səviyyələri aşağı ola bilər.
Tiroid vəzinin ümumi funksiyasının qiymətləndirilməsi: Sərbəst T4 səviyyələri, digər tiroid test nəticələri ilə birlikdə qiymətləndirilərək tiroid vəzinin ümumi sağlamlığı haqqında məlumat verir.
Sərbəst T4 testi, tiroid xəstəliklərinin diaqnoz və müalicəsində əhəmiyyətli bir rol oynayar. Nəticələrin qiymətləndirilməsi və təsviri üçün həkimə müraciət etmək vacibdir.
Anti-TPO (anti-tiroid peroksidaza) antikorları
Anti-TPO (anti-tiroid peroksidaza) antikorları, tiroid vəzi əleyhinə yaradılan antikorlardır. Tiroid peroksidaza, tiroid vəzində hormonların sintezində önəmli rol oynayan bir enzimdir. Anti-TPO antikorları, immun sistem tərəfindən yanlışlıqla tiroid peroksidaza enzimini hücum edərək vəzi əleyhinə təsir edə bilər. Bu proses tiroid vəzinin inflamasiyasına səbəb ola bilər və uzun müddət ərzində tiroid funksiyasını mənfi şəkildə təsir edə bilər.
Anti-TPO testi əsasən bu hallarda istifadə olunur:
Tiroid iltihabı (Tiroidit): Anti-TPO antikorlarının yüksək səviyyəsi, tiroid iltihabının (tiroidit) bir işarəsi ola bilər. Tiroiditin müxtəlif növləri ola bilər, məsələn, Hashimoto tiroiditi (kronik limfositik tiroidit) anti-TPO antikorlarının artımına səbəb ola bilər.
Autoimmun tiroid problemləri: Anti-TPO antikorları, autoimmun tiroid xəstəlikləri ilə bağlıdır, məsələn, Hashimoto tiroiditi və ya Graves hastalığı. Bu antikorlar genellikle tiroiditə və tiroid funksiyası ilə əlaqəli olan digər problemlərə dair diagnostik məlumat verir.
Tiroid funksiyasının qiymətləndirilməsi: Anti-TPO testi tiroid hormonlarının səviyyəsində dəyişiklik olduğunda, məsələn, hipotiroidiya (az tiroid hormonu) və ya hipertiroidiya (çox tiroid hormonu) halında da istifadə oluna bilər.
Anti-TPO testi əsasən qan analizi ilə aparılır və tiroid vəzinin vəziyyəti ilə bağlı məlumat verir. Nəticələr normal səviyyədə olsa belə, bəzi insanlarda anti-TPO antikorları sonradan arta bilər, buna tibbi nəzarət altında olan insanlar da daxildir.